Wyobraźmy sobie, że stosunkowo niedawno wyszukałeś i nabyłeś działkę z przeznaczeniem na cele rolnicze. Działka ma trochę więcej niż 1 ha powierzchni i jest malowniczo położona na obszarze wiejskim. Zamysł był oczywisty – to inwestycja mająca na celu powiększenie Twojego gospodarstwa rolnego, rozszerzenie produkcji i podniesienie konkurencyjności na rynku. Działka jest już Twoja, ale w międzyczasie wybucha pandemia COVID-19. W branży drobiarskiej szaleje natomiast wirus ptasiej grypy.
Zmieniona sytuacja gospodarcza weryfikuje Twoje plany rozwinięcia działalności. Dodatkowe środki finansowe, które przygotowałeś z myślą o inwestycji w rozwój gospodarstwa skonsumowały inne wydatki. Niezależnie od tego, czy w takich okolicznościach poszukujesz możliwości uzdrowienia sytuacji ekonomicznej swojego przedsiębiorstwa, czy po prostu chcesz uwolnić środki finansowe na realizację innej strategii biznesowej – wiedz, że możesz rozważyć oddanie w posiadanie lub zbycie całości albo części zakupionej nieruchomości rolnej. Zwłaszcza jeśli masz już zainteresowanego kontrahenta. Nawet jeśli od dnia jej nabycia nie minęło jeszcze ustawowe 5 lat.
Co prawda w oparciu o art. 2b ust. 1 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego (ukur), nabywca nieruchomości rolnej obowiązany jest prowadzić gospodarstwo rolne, w skład którego weszła nabyta nieruchomość rolna, przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia przez niego tej nieruchomości. Dodajmy, że zgodnie z ust. 2 tego artykułu w okresie tym nabyta nieruchomość nie może być zbyta ani oddana w posiadanie innym podmiotom. Oczywiście w związku z tym, że głównym celem ukur jest wzmocnienie ochrony i rozwoju gospodarstw rodzinnych – możesz swobodnie rozporządzić działką na rzecz osoby bliskiej. Możesz też mieć szczęście do działki położonej na obszarze górniczym lub terenie górniczym. Tak się jednak nie dzieje, a wśród najbliższych członków rodziny brak nabywców. Jako że sytuacje ekonomiczne i organizacyjne poszczególnych gospodarstw rolnych są bardzo różne - ustawodawca łagodzi ustawowy rygor w zakresie zbycia i oddania nieruchomości rolnych w posiadanie innym podmiotom poprzez możliwość uzyskania indywidualnej zgody Dyrektora Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR).
Na skutek odpowiednio umotywowanego wniosku, Dyrektor KOWR może wydać decyzję administracyjną zezwalającą Ci na sprzedaż nieruchomości przed upływem okresu 5 lat od dnia przeniesienia własności tej nieruchomości. Warunkiem jest wykazanie po Twojej stronie ważnego interesu lub uzasadnienie interesu publicznego.
Czy ważny interes może być oparty na czynnikach gospodarczych? Z pewnością tak, pandemia koronawirusa, czy niespotykanych dotąd rozmiarów epidemia ptasiej grypy, może stanowić
o znaczącej zmianie sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstwa, a nawet pogorszyć sytuację życiową rolnika. Pamiętajmy o zdarzeniach losowych i chorobach, które mogą bezpośrednio dotknąć samych rolników. Być może wiek albo stan zdrowia nie pozwala już na efektywne zarządzanie gospodarstwem, a zwłaszcza jego modernizację, która jest niezbędna dla utrzymania rentowności
i konkurencyjności na rynku.
Co z ważnym interesem publicznym? Warto zastanowić czy zbycie działki może się jakoś przełożyć na podniesienie poziomu życia mieszkańców tego obszaru. Ostatecznie zapewnienie właściwego zagospodarowania ziemi rolnej w Rzeczypospolitej Polskiej dokonuje się właśnie poprzez przekazywanie ziemi rolnej w ręce podmiotów aktywnych – nastawionych na modernizację i rozwój obszarów wiejskich. Nie przyczynia się do tego uniemożliwianie rolnikom sprzedaży nieruchomości rolnych, których nie są w stanie zagospodarować.
Nie zawsze jednak przesłanek do sprzedaży nieruchomości rolnych poszukiwać będziemy w aktualnych przepisach ukur. Do ustalenia zakresu uprawnień i obowiązków właściciela nieruchomości rolnej nabytej przed 26 czerwca 2019 r. będą miały zastosowanie przepisy w poprzednim brzmieniu tej ustawy.
Jak widać temat nie jest łatwy, ale jeśli szukasz możliwości rozporządzenia niedawno nabytą działką – warto spróbować uzyskania indywidualnej zgody Dyrektora KOWR.
